De wereld en ons werk verandert. We werken op afstand, in wisselende samenstellingen en communiceren via video. Iedereen in een leidinggevende rol merkt dat andere eisen worden gesteld aan zijn of haar functioneren. Virtueel leiderschap is een uitgebalanceerde mix van organiseren en inspireren en niet om controleren en sturen. Maar ook weten wat en hoe je virtueel communiceert. Je vertrekt als leidinggevende vanuit een andere basishouding. Verbinding is het centrale thema. De basis voor virtueel leiderschap is verbindend leiderschap, waarbij je mensen intrinsiek motiveert om een bijdrage te leveren aan het grote geheel.

Het begint met verbindend leiderschap

De essentie van verbindend leiderschap is mensen en zaken in beweging brengen en houden. Bij verbindend leiderschap gaat het er om mensen intrinsiek, van binnenuit, te motiveren een bijdrage te leveren aan iets dat de individuele belangen ontstijgt. Aan iets dat verder gaat. En dat doe je niet door aan de buitenkant regels op te leggen of controle uit te oefenen. De basis van verbindend leiderschap is authentiek handelen, het creëren van een samenhangende context en het stimuleren van wisselwerking.  Je werkt veel meer met de onderstroom, zoals de impliciete kennis en ervaring, drijfveren en beleving. Zorgen dat de mensen waarmee je werkt samen een bijdrage leveren aan het grotere geheel. Verbindend leiderschap is menselijke energie losmaken, richten en bundelen doordat je als leider het voorbeeld geeft.

We hebben allemaal ons eigen beeld van de werkelijkheid en zitten soms gevangen in de waan van de dag en ons standaard werkpatroon. Verbindend leiderschap is elkaar echt ontmoeten en de belevingswereld van de ander erkennen. Elkaar zien als mens terwijl we bezig zijn met de zaak. En daar is een bepaalde fysieke en emotionele fitheid voor nodig. Zodat we in balans zijn en niet in de kramp schieten door een crisisgevoel, angst of vooroordelen. Vanuit deze verbinding wordt het bereiken van resultaten en doelen eerder een samenspel dan een strijd. Door elkaar te erkennen zien we eerder de kwaliteiten, kennis en ervaring die ons dichter naar het doel brengt. Verbindend leiderschap is niet alleen zelf een betere kwaliteit van wisselwerking nastreven, maar ook zorgen dat anderen een context hebben waarin dat mogelijk is.

En dan slim virtueel communiceren

Het gaat bij virtueel leiderschap dus niet om controleren en sturen. In essentie is virtueel leiderschap hetzelfde als verbindend leiderschap plus slim virtueel communiceren.

De vijf tips

Onderstaand vijf vragen die een leidinggevende zichzelf kan stellen. Vragen richten de aandacht. Stel de vragen aan het begin of aan het eind van elke dag gedurende een maand. Bespreek het met anderen. Kijk eens wat het met je doet.

1. Ben ik fit genoeg? Let op fysieke fitheid, want daardoor neem je beter waar, ben je alerter en zie je zelf het grotere plaatje. Zorg voor emotionele fitheid door zelf in balans te zijn, oordelen uit te stellen en te omarmen wat er is.
2. Hebben we het waartoe helder? Zorg voor een gezamenlijk en vooral concreet beeld over zowel de individuele als de collectieve bijdrage. Waar doen we het voor? Wat is het effect? Welke waarde heeft dat voor onszelf en voor anderen? Herhaal het waartoe in elke virtuele boodschap.
3. Ervaart iedereen voldoende samenhang? De hamvraag is hier of iedereen zijn of haar werk kan plaatsen. Dat men voelt en snapt hoe het individuele werk bijdraagt aan het geheel. Benoem afhankelijkheden en leg uit wat in jouw ogen het verband is met het grotere plaatje.
4. Is er voldoende en goede wisselwerking? Voldoende als het gaat om het de frequentie en de duur van echt contact. Goed als het gaat om de diepgang van de wisselwerking. Begrijpen we elkaar echt en voelen we elkaar goed aan? Beantwoord een deel van de mail met een kort telefoongesprek.
5. Weten we elkaar voldoende te inspireren? Weten we van elkaar eigenlijk wel wat in het werk energie geeft? Stimuleren we elkaar door het er over te hebben en het werk daarop in te richten? Vraag wat anderen leuk vinden en bevestig plezier-uitingen.