CSRD: Verplichting tot verduursamen

De Corporate Sustainability Reporting Directive zal vanaf 2024 steeds meer  organisaties in Nederland verplichten om te rapporteren over duurzaamheid. Maar het gaat niet alleen over rapporteren, ook een beleidsplan voor de toekomstige verduurzaming is onderdeel van de CSRD. Dit vraagt dat er zowel intern als extern samen wordt gewerkt om te verduurzamen, ofwel ‘verduursamen’. 

Duurzaamheid als apart aandachtsgebied 

Duurzaamheid staat gelukkig bij steeds meer organisaties hoog op de agenda. Vaak is er een duurzaamheidsmanager aangesteld die volledig is vrijgemaakt om de organisatie op dit gebied vooruit te helpen. En met goede resultaten: elektrisch rijden, recycling en zonnepanelen zijn inmiddels in veel organisaties gemeengoed. Echter wordt duurzaamheid veelal nog wel gezien als een apart aandachtsgebied en is er in de dagelijkse besluitvorming minder aandacht voor. Hiermee bevindt de duurzaamheidsmanager zich op een eigen eiland, al dan niet met een klein team, en is duurzaamheid (nog) niet doorgedrongen tot in de haarvaten van de organisatie. Met de komst van de CSRD zal hier verandering in gaan komen. 

Duurzaamheid en de CSRD 

Met de introductie van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht de EU circa 40.000 bedrijven in Nederland om vanaf 2024 transparanter te worden over hun impact op mens en milieu. Dit is een uitgebreide wetgeving, die in essentie 2 dingen betekent: 

1. Er moet een jaarlijkse rapportage komen over de impact die de organisatie en zijn keten heeft. Deze rapportage moet door de accountant worden gecontroleerd.  
2. Er moet een in de tijd uitgezet plan komen over hoe de organisatie anticipeert op verschillende duurzaamheidrisico’s. 

Duurzaamheid wordt daarmee, mede onder druk van de accountant, van groter belang voor de controller en directie. Om aan de verplichting van de CSRD te gaan voldoen, zal de directie er immers op moeten sturen dat de controller en duurzaamheidsmanager samen optrekken. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet richting het incorporeren van duurzaamheid in de bedrijfsvoeringsprocessen. 

Duurzaamheid rapporteren en verbeteren 

De CSRD gaat dus niet alleen over rapporteren: Er moet tevens een concreet en tijdsgebonden plan komen voor verbetering en het omgaan met duurzaamheid(risico’s). Daarmee komt ook de portfoliomanager in beeld. Duurzaamheidsprojecten moeten een integraal onderdeel gaan vormen van het portfolio en steeds vaker zullen de richtlijnen uit de CSRD bepalend zijn voor de prioritering van en rapportage over het portfolio. 

Dit heeft als consequentie dat de portfolioboard, vaak een afspiegeling van het managementteam, duurzaamheid expliciet moet gaan meenemen in de besluitvorming. Kiezen voor duurzaamheid zal vaak conflicteren met bedrijfseconomische doelen en de portfoliomanager speelt een cruciale rol in het managen van dit speelveld. 

Duurzame samenwerking met externe partijen

De rapportageverplichting van de CSRD heeft echter niet alleen betrekking op de eigen organisatie. Er moet ook inzicht worden gegeven in de keten waar de organisatie deel van uitmaakt. Alle afdelingen die met toeleveranciers en/of afnemers contact hebben zullen dus iets merken van de CSRD. Enerzijds omdat men voor de CSRD-rapportage benodigde ervaring moet vragen van de andere partij, anderzijds omdat men, als de andere partij ook rapportage plichtig is, informatie moet aanleveren.  

Verder zijn er nog de externe financiers, die onder maatschappelijke druk staan om alleen nog geld te lenen aan duurzame projecten en ondernemingen. Ook zij zullen daarom kijken naar de richtlijnen van de CSRD, om te bepalen of iets duurzaam is en daarmee in aanmerking kan komen voor financiering. 

Verplicht samen verduurzamen

Kort samengevat, zorgt de CSRD ervoor dat duurzaamheid niet langer kan worden afgescheept naar de duurzaamheidsmanager op zijn of haar eiland. Een goede implementatie van de CSRD vereist dat de diverse afdelingen en externe partijen gezamenlijk optrekken en dat duurzaamheid iets wordt van de gehele organisatie. Hiermee biedt het organisaties de kans om samen te verduurzamen, ofwel ‘verduursamen’. 

Dit gebeurt door de wisselende belangen niet vanzelfsprekend en vraagt dus om afstemming in zowel de boven- als onderstroom van de organisatie. Denk bijvoorbeeld aan gerichte portfoliosturing, het inrichten van benefitmanagement, aandacht voor verbindend samenwerken, en het zowel bedenken als realiseren van duurzame strategieën.